Het geheel van concrete afspraken over standpuntbepaling en vertegenwoordiging in de EU is vastgelegd in een samenwerkingsakkoord tussen de Belgische overheden in 1994. Het uitgangspunt is het grondwettelijk beginsel in foro interno, in foro externo, dat de bevoegdheidsverdeling binnen België doortrekt naar het buitenlands beleid.
Een dergelijk samenwerkingsakkoord waarbij alle overheden volgens interne bevoegdheidsverdeling op gelijke voet meebeslissen en vertegenwoordigen is volstrekt uniek in Europa.
Sinds 1994 werd het akkoord beperkt aangepast. De hervormingen van de Belgische staat die het zwaartepunt verder verleggen richting de deelstaten en de wijzigingen aan het Europese bestel door het Verdrag van Lissabon vragen echter om de nodige aanpassingen van dit akkoord.
Het Samenwerkingsakkoord bepaalt dat een rotatiesysteem wordt afgesproken tussen de deelstaten wanneer zij België in de Raad van de EU moeten vertegenwoordigen, de zogenaamde ‘toerbeurtregeling’.
Van 01/01/2024 tot en met 31/06/2024 ziet de toerbeurt er als volgt uit:
Raad | Voorzitter | Woordvoerder |
Categorie I | ||
Algemene zaken | FED | FED |
Buitenlandse zaken | FED | FED |
Economische en Financiële zaken | FED | FED |
Justitie & Binnenlandse zaken | FED | FED |
Consumentenzaken | FED | FED |
Telecommunicatie | FED | FED |
Categorie II | ||
Interne markt | FED | VLG |
Volksgezondheid | FED | VLG |
Werkgelegenheid - Sociale zaken | FED | WG |
Energie | FED | WG |
Vervoer | FED | VLG |
Categorie III | ||
Industrie | VLG | FED |
Onderzoek | WG | FED |
Milieu | BHG | FED |
Categorie IV | ||
Onderwijs | FG | VLG |
Jeugd | VLG | DG |
Sport | FG | VLG |
Cultuur / Audiovisueel | VLG | FG |
Ruimtelijke ordening / Huisvesting / Cohesie | WG | BHG |
Toerisme | WG | BHG |
Categorie V | ||
Visserij | VLG | VLG |
Categorie VI | ||
Landbouw | FED | VLG / WG |
FED = Federale overheid; VLG = Vlaamse Gemeenschap / Vlaams Gewest; FG = Franse Gemeenschap – WG=Waals Gewest; BHG = Brussels Hoofdstedelijk Gewest; DG = Duitstalige Gemeenschap